U kent ze ongetwijfeld, de alarmerende berichten over het tekort aan medewerkers voor de sector zorg en welzijn. Op dit moment bedraagt het tekort ruim 40.000 mensen. ABF Research berekende eind vorig jaar dat het tekort de komende 10 jaar oploopt tot 190.000 mensen. Belangrijkste oorzaken: vergrijzing en groei van de langdurige zorg.
Het zijn indrukwekkende getallen die vooral gaan leven als je zelf gebruik moet maken van de zorg. Dan zijn wachttijden van 3 tot 6 maanden geen uitzondering. Dat overkwam mij onlangs bij een doorverwijzing van mijn huisarts. We zullen in de toekomst steeds langer in de spreekwoordelijke wachtkamer van de zorg moeten plaatsnemen.
Want het zal duidelijk zijn dat er in 2033 geen 190.000 extra mensen voor de zorg beschikbaar zullen zijn. Ook andere sectoren strijden immers om de schaarse mensen. Het rapport van de Staatscommissie Demografie heeft helder beschreven hoe de druk op de arbeidsmarkt als gevolg van vergrijzing in de toekomst verder zal toenemen.
Eenvoudige oplossingen zijn er niet voor dit probleem. Structurele oplossingen zitten voor de zorg in preventie en daarmee de zorgvraag verminderen. Maar vooral ook slimmere zorg en een andere organisatie van de zorg. Niet mijn vakgebied, maar voor elke organisatie is in tijden van aanhoudende krapte de hamvraag ‘hoe verhogen we de arbeidsproductiviteit’. Het is de oplossing van de lange adem.
Op korte termijn zit het begin van een oplossing in zuinig zijn op de mensen die nu in de zorg werken. Aanpakken van het hoge ziekteverzuim, verminderen van de grote uitstroom, investeren in goed werkgeverschap en werk anders organiseren. Of om nog een paar maatregelen te noemen: niet de zelfstandige professionals en masse wegjagen, ruimte bieden voor werken met buitenlandse medewerkers en meer uren werken, stimuleren door werk op maat voor werkenden. Autonomie en maatwerk voor werkenden zijn dan sleutelwoorden.
Bij het vormgeven van bovengenoemde maatregelen kunnen hr-dienstverleners van toegevoegde waarde zijn voor zorginstellingen. Er zijn tal van voorbeelden te vinden waarbij hr-dienstverleners behulpzaam zijn bij de in- en doorstroom van zorgprofessionals. Bijvoorbeeld door zij-instroom voor de zorg te organiseren, leerwerkplekken aan te bieden of buitenlandse zorgprofessionals te werven. Zo kunnen mensen bijvoorbeeld aan de slag in een startersfunctie in de zorg in combinatie met een opleiding tot Helpende of Verzorgende.
Het aanpakken van personeelstekorten vraagt om publiek-private samenwerking. Niemand is alleen daartoe in staat. Samenwerking tussen zorginstellingen en samenwerking met professionele hr-partners. Precies daar waar de Alliantie Samen werken voor werk voor staat. Want zonder mensen staat de zorg stil en staan we allemaal in de rij…
Jurriën Koops
Oktober 2024