Taalles op de werkvloer vergroot werkkansen statushouders

Om statushouders aan werk te helpen, blijkt het gebrek aan kennis van de Nederlandse taal een struikelblok op de werkvloer. De Drentse gemeenten De Wolden en Hoogeveen ontwikkelden daarom samen met WERQ Personeelsdiensten uit Hoogeveen en taalschool ITOMTaal een werk- en leertraject. Statushouders krijgen hierbij taalles op de werkvloer. Een eerste pilot is succesvol verlopen. De relatief eenvoudige aanpak kan nu vaker worden ingezet, ook elders in Nederland.

Werkvloer vraagt meer taalontwikkeling

Samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen begon de pilot in 2019, na een eerste experiment in 2018 met een fabrikant van kantoormeubilair (Vepa). “Daarna gingen wij op zoek naar meer partijen om die pilot een vervolg te geven,” schetst Marco Schonewille, accountmanager Sociale Zaken bij de samenwerkingsorganisatie. “Voor de bemiddeling naar werk vanuit de Participatiewet zijn statushouders een belangrijke doelgroep. Landelijk een flinke groep met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze mensen zijn lichamelijk vaak gezond, willen graag werken en hebben meestal een vak geleerd. Dat maakt ze interessant voor de arbeidsmarkt. Op de werkvloer is de beperkte kennis van de Nederlandse taal echter vaak een hindernis.”

Voor hun inburgering krijgen statushouders al taalles. “Maar om aan het werk te gaan, is dat vaak onvoldoende,” zegt Martine van der Laan, inhouse intercedent van WERQ bij IG Design Group in Hoogeveen. “Dat komt door de taal en cultuurverschillen. In Eritrea bijvoorbeeld horen werknemers hun leidinggevende niet aan te kijken. Bij ons komt het juist onbeleefd over als ze dit niet doen. Of ze zeggen ‘ja’ als ze iets niet snappen en durven dan niet door te vragen. Daar wilden we iets mee doen.”

De aanpak

Voor de pilot gingen drie statushouders in april 2019 een halfjaar aan de slag bij IG Design Group, leverancier van cadeauverpakkingen met veel seizoenswerk (april/november). Ze deden productiewerk op de wikkelafdeling voor consumentenverpakkingen. En ze kregen wekelijks tweemaal twee uur taalles bij de werkgever, voor de helft doorbetaald onder werktijd. De statushouders kwamen zo uit de uitkering, deden werkervaring op en leerden de Nederlandse taal en cultuur beter kennen.

Ook IG Design Group zocht een oplossing. “Wij hadden al meer ervaring met mensen die nog niet goed Nederlands spreken. Hun inzet is vaak goed en dat is belangrijk bij ons repetitieve werk, maar taal en cultuurverschillen zijn een uitdaging. Dat is de grootste belemmering. Wij waren daarover ook in gesprek met WERQ,” zegt supervisor Jaap Hugen van de assemblage en wikkelafdeling.

Diverse stappen vooruit

Na ruim een halfjaar seizoenswerk en taalles waren de drie statushouders duidelijk vooruitgegaan. Schonewille: “Zij hebben een grote stap vooruitgezet: qua taal, werkervaring en kennis van de gewoonten op de Nederlandse werkvloer.” Hugen beaamt dat: “Ze spreken nog geen vloeiend Nederlands, maar dat kan ook niet na een halfjaar. Maar hun taal is zeker verbeterd en ze begonnen door te vragen als ze iets niet begrepen. Dat was ook een kwestie van durven, in plaats van ‘ja’ zeggen. Het is ons goed bevallen. We staan zeker positief tegenover een mogelijk vervolg dit jaar, al moeten we dat voor ons nieuwe ‘seizoen’ nog officieel bekijken. Ik weet dat onze voormannen op de werkvloer hier evenmin onwelwillend tegenover staan.”

WERQ kijkt momenteel naar nieuw werk voor de statushouders, elders of opnieuw bij IG Design Group worden, waarbij ze dan verder kunnen werken aan hun taal ‘skills’. Schonewille: “Maar zelfs als dat niet gebeurt, was dit traject al een succes door de werkervaring, taalontwikkeling en deelname aan de samenleving.” Van der Laan: “Werk biedt statushouders heel veel. Het geeft ze de mogelijkheid een toekomst op te bouwen in Nederland, maar ook contacten met collega’s. Daardoor kunnen statushouders sneller integreren in de Nederlandse samenleving.”

Tips voor vervolgtrajecten

De gemeente en WERQ willen de pilot een vervolg geven bij meer werkgevers. “Door de eenvoudige aanpak kan dat goed,” zegt Schonewille. “Ik zou het toejuichen als de formule ook elders in Nederland wordt overgenomen. Het succes valt of staat met de wil en het enthousiasme van de betrokken partijen. En houd het kleinschalig, overzichtelijk en behapbaar,” adviseert hij. Daarnaast is draagvlak en goede begeleiding op de werkvloer een belangrijk aandachtspunt, tipt Van der Laan. “Inwerken van statushouders is wat intensiever. Daar moet begrip voor zijn. Zorg voor een vaste begeleider op de werkvloer, die er ook wat extra tijd in mag steken.”

Hugen noemt ook de selectie van kandidaten een belangrijke succesvoorwaarde. “Daar heeft WERQ ons goed mee geholpen door voorgesprekken met de kandidaten. Daarna kregen ze een rondleiding en gingen we samen in gesprek, met veel aandacht voor hun motivatie en werkhouding. Dat zat zeker al goed.”

“Door werk leer ik de Nederlandse taal en cultuur”

Ahmad Alshihabi (29) uit Hoogeveen was kleermaker in Syrië en kwam in 2015 naar Nederland. Toen hij een verblijfsvergunning kreeg, was het lastig om als statushouder geschikt werk te vinden. “Vooral door de taal. Nederlands is echt heel moeilijk. Ik was daarom blij dat ik de kans kreeg bij IG Design Group. Ik heb veel geleerd en het voelde goed. Ik vind werk belangrijk: bezig zijn met iets en nieuwe mensen leren kennen. Dat is heel belangrijk om Nederland beter te leren kennen. Ik kreeg in februari officieel de Nederlandse nationaliteit. Daar ben ik heel blij mee. Mijn droom is om hier ooit weer een eigen bedrijf te hebben, misschien wel als kleermaker. Maar eerst wil ik nieuw werk vinden om de taal en cultuur nog beter te leren kennen. Dat is de beste manier.”

Meer informatie over deze case? Vul het onderstaande formulier in.

Andere praktijkverhalen